Hoe Lang Wijn Koken Alcohol Eruit?

Alcohol na het koken en stoven – Na meer dan 2 uur stoven van gerechten waaraan alcohol is toegevoegd, is meer dan 90% van de alcohol verdwenen. Bij korter verhitten blijft meer alcohol achter: circa 40% na 15 minuten verhitten.
Volledig antwoord bekijken

Hoe weet je of alcohol verdampt is?

Zit er nog alcohol in een gerecht na het bereiden? Sommige mensen koken met alcoholische dranken zoals bier of wijn. Dit kan erg lekker zijn, bijvoorbeeld in een stoofpotje. Het kan er wel voor zorgen dat er alcohol in je gerecht komt. Dat is niet altijd wenselijk, bijvoorbeeld voor mensen die geen alcohol drinken omdat ze daar in het verleden problemen mee gehad hebben.

Maar ook voor zwangere vrouwen en voor kinderen is dit risicovol. Dus hoelang moet je iets koken voordat alle alcohol er uit is? Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van een aantal factoren: de manier van verhitten, de bereidingstijd en de hoeveelheid alcohol die wordt toegevoegd (wijn bevat meer alcohol dan bier).

Alcohol verdampt bij 78,4°. Je zou dus kunnen denken dat alle alcohol eruit is als je het even bij deze temperatuur laat staan. Het kan echter erg lang duren voordat alle alcohol uit een gerecht is. Zelfs na urenlange bereiding blijft er een beetje alcohol aanwezig in het gerecht.

• Er blijft eigenlijk altijd wel een beetje alcohol over.
• Hoewel de hoeveelheden soms minimaal zijn raden we voor de zekerheid dit soort gerechten af voor risicogroepen, zoals mensen met een verslavingsprobleem, zwangeren en kinderen.
• Houd ook rekening met mensen die om andere redenen ervoor kiezen om geen alcohol drinken.

In onderstaande tabel zie je hoeveel alcohol er over blijft bij verschillende manieren van bereiden:

Bereidingswijze	Tijd	Percentage alcohol dat overblijft
Nacht bewaren zonder verhitten		70
Toevoegen aan warm gerecht, niet meer koken		85
Flamberen		75
Koken/sudderen	15 minuten	40
	30 minuten	35
	1 uur	25
	1,5 uur	20
	2 uur	10
	2,5 uur	5
Koken zonder roeren	25 minuten	45

Bron: Versie: oktober 2020 : Zit er nog alcohol in een gerecht na het bereiden?
Volledig antwoord bekijken

Hoe lang duurt wijn inkoken?

Hoe lang duurt wijn inkoken? – Hoe lang moet wijn inkoken? – Hoe lang moet wijn inkoken? Manier van koken en verdampingspercentage van de alcohol: Even laten koken: 15% Flamberen: 25% 15 minuten laten pruttelen: 60% 1 uur laten koken: 75%. In alle gevallen blijft er alcohol in het gerecht achter.
Volledig antwoord bekijken

Hoe kun je alcohol uit wijn halen?

Hoe wordt alcoholvrije wijn gemaakt? Vacuümdistillatie, spinning cone column en omgekeerde osmose zijn de belangrijkste methoden die gebruikt worden om alcohol uit de wijn te halen. De temperatuur wordt laag gehouden zodat de smaak van de druiven behouden blijft.

Traditionele methoden waarbij warmte gebruikt werd om de alcohol te verwijderen leiden tot verlies van aroma’s. Vacuümdestillatie techniek Door gebruik te maken van een vacuüm wordt het kookpunt van alcohol verlaagd tot onder 30 graden Celcius. Het kookpunt van alcohol ligt dan lager dan de andere componenten.

De alcohol zal dus als eerste verdampen. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer invloed op de aroma’s. Daarom is het belangrijk om de temperatuur zo laag mogelijk te houden. Ook wordt gebruik gemaakt van aroma-recovery. De aroma’s worden opgevangen en later weer toegevoegd aan de alcoholvrije wijn.

Zo blijft de smaak van de wijn zoveel mogelijk behouden. Omgekeerde osmose: Bij deze techniek wordt gebruik gemaakt van een heel fijn filter. Componenten als kleur, tannines en aroma’s passen niet door dit filter. Het uiteindelijke kleurloze mengsel van water en alcohol wordt gedestilleerd om de alcohol van het water te scheiden.

Vervolgens wordt het water weer vermengd met de aroma’s, kleur en tannines. Deze methode maakt het mogelijk dit gedealcoholiseerde deel te mengen met de oorspronkelijke wijn. Nu heb je een wijn met minder alcohol. Spinning cone column: Deze techniek van Cone Tech bestaat uit een verticale roestvrijstalen kolom en een roterende as.

Het proces gaat in twee fasen. Ten eerste worden de aroma’s apart opgeslagen om later weer geheel of gedeeltelijk toe te voegen aan de gedealcoholiseerde wijn. Tijdens de tweede fase wordt pas de alcohol verwijderd. Via de bodem verlaat de gedearomatiseerde wijn de kolom. Tijdens deze tweede fase worden de apart opgeslagen vloeistof met de vluchtige aroma’s geheel of gedeeltelijk aan de gedealcoholiseerde wijn toegevoegd.

Bron: Leitz alcoholvrij Waar alcoholvrije wijn kopen? Ga naar de shop!
Volledig antwoord bekijken

Hoe snel verdampt ethanol?

Na ongeveer 12 seconden is de helft van de ethanol verdampt. Vrijwel alle ethanol is na ruim een minuut verdampt. Iemand die gedurende een hele werkdag wordt blootgesteld aan lucht met daarin ongeveer anderhalve gram ethanol per kubieke meter, ademt op deze wijze bijna 8 gram ethanol in.
Volledig antwoord bekijken

Hoe lang duurt het voordat wijn verdampt is?

Alcohol na het koken en stoven Bij het koken of stoven van een gerecht verdampt er veel meer alcohol dan bij het flamberen. Als je een maaltijd minimaal twee uur stooft, is 90 procent van de alcohol verdwenen. Kook je een gerecht een stuk korter? Na ongeveer 15 minuten is 40 procent van de alcohol verdwenen.
Volledig antwoord bekijken

Hoe verberg je alcohol?

Eten en drinken – Door tijdens het drinken te eten, kun je een dranklucht verminderen. Het eten neemt wat van de alcohol die je drinkt op en stimuleert de aanmaak van speeksel. Hiermee voorkom je ook nog eens uitdroging. Gewoon een zak chips of popcorn is al genoeg, maar uien en knoflook zijn nog beter. Niet alleen eten, maar ook drinken kan helpen tegen een dranklucht. Door het drinken van water en koffie kan je ervoor zorgen dat de dranklucht minder wordt.

• – Eet chips, popcorn of pinda’s – Eet iets met een sterke geur – Kauw op kauwgum
• – Drink water en koffie

Volledig antwoord bekijken

Hoelang witte wijn inkoken?

Laat de saus 10 minuten inkoken op een zacht vuur.
Volledig antwoord bekijken

Hoe lang moet wijn klaren?

Plaats het waterslot op de gistingsfles en laat vanaf nu geen zuurstof meer bij de most komen. Na 2-3 weken loopt de gisting terug en wordt de wijn al een beetje helder.
Volledig antwoord bekijken

Hoe moet je wijn klaren?

Wat doen eieren in je wijn? De (ver)klaring Een van mijn collega’s vertelde mij laatst over een bijzonder voorval in de winkel. Een klant kwam op haar af, duwde haar een fles rode wijn onder de neus en wees op het achteretiket, waarop vermeld stond dat de wijn sulfiet en ei bevatte. Nou kan ik me levendig voorstellen dat je wat raar opkijkt als je ineens ontdekt dat er ei in je wijn zit. Klinkt best een beetje gek. Laat ik het eerst nog even gekker maken: je kunt op het etiket van een fles wijn ook termen als eialbumine, eiproteïne, melk en melkproteïne tegenkomen.

1. Wat ook wel eens voorkomt is een vermelding van de allergenen die de wijn bevat, inclusief een afbeelding van eieren en een pak melk.
2. En om het even nog gekker te maken: als op het etiket niet vermeld is dat een wijn deze stoffen bevat, wil dat nog niet per se zeggen dat er inderdaad géén ei, melk etcetera in je wijn zit.

Maar wat doen al die stofjes dan in je wijn? Hoe komen ze erin terecht en als ze erin zitten, kun je dat dan ook proeven? Om dit op te helderen moeten we even een kleine duik nemen in het proces van wijnmaken. Druivenmost wordt wijn door de alcoholische gisting, waarna de wijn nog kortere of langere tijd rijpt. De wijn klaren doet men door een klaringsmiddel toe te voegen aan de wijn. Dit middel zorgt ervoor dat al die kleine zwevende deeltjes die de wijn instabiel of troebel kunnen maken samenklonteren tot grotere vlokken. Zo’n klaringsmiddel wordt vaak gemaakt van eiwit, melk of de minerale stof bentoniet.

Hierna kun je een tijd wachten tot de vlokken naar de bodem zijn gezakt, zodat je de vlokvrije wijn erboven kunt laten aflopen, of je filtert ze eruit met een licht filter. Wanneer een wijnmaker geen klaringsmiddel gebruikt, moet hij in plaats van grote vlokken al die kleine zwevende deeltjes uit de wijn halen.

Dat heeft als nadeel dat hij veel zwaarder moet filteren, waardoor soms ook wat aroma’s uit de wijn gefilterd worden en dat kan de smaak van de wijn saaier maken. Best handig dus, zo’n klaringsmiddel. Na het aflopen of filteren zijn de klaringsmiddelen samen met de ongewenste stoffen uit de wijn gehaald.

• Onderzoek heeft echter aangetoond dat er minuscule sporen van deze klaringsmiddelen in de wijn achter kunnen blijven.
• De wetgeving in bepaalde wijnlanden, waaronder Australië en Nieuw-Zeeland, bepaalt dat als een product minieme sporen van allergenen bevat, dit op het etiket vermeld moet worden.
• Melk en eiwit gelden beiden als allergenen en zo komt het dus dat gebruik van deze klaringsmiddelen dan op het etiket vermeld wordt.

Er zijn echter ook veel wijnlanden waar deze vermelding van allergenen op het etiket niet verplicht is. Daarnaast zijn er ook wijnproducenten die er vrijwillig voor kiezen sporen van allergenen te vermelden. Maar of deze stoffen nou op het etiket vermeld staan of niet: het gaat dus om sporen, extreem kleine hoeveelheden waar je niks van merkt of proeft.
Volledig antwoord bekijken

Hoe wordt wijn alcoholvrij gemaakt?

Wat is alcoholvrije wijn? – Alcoholvrije wijn. Is dat wat? Met de ontwikkeling van een nieuwe techniek wordt het in elk geval steeds beter. Met deze nieuwe techniek hebben de alcoholvrije wijnen in elk geval meer smaak en aroma’s. Ik herinner het nog goed, tijdens mijn twee zwangerschappen was ik naarstig op zoek naar alcoholvrije alternatieven.

Na van alles geprobeerd te hebben, heb ik het opgegeven. Eigenlijk was alles me te zoet. Alcoholvrije wijn, is wijn waarvan de alcohol achteraf uit de wijn is verwijderd. Tijdens de normale vergisting van druiven wordt druivensuiker omgezet in alcohol met behulp van gisten. Tot voor kort werd voor alcoholvrije wijn, de alcohol altijd achteraf uit de wijn gefilterd, door het toepassen van omgekeerde osmose.

Dit proces houdt simpel gezegd in, dat de componenten van wijn (water, alcohol en smaakstoffen) gescheiden worden en vervolgens – zonder het component alcohol – weer worden samengevoegd. Je kunt je voorstellen dat er veel aroma’s en karakter onderweg verdwijnen.
Volledig antwoord bekijken

Hoe verkrijg je alcohol?

Alcohol ontstaat door gisting van sommige soorten suikers die van nature voorkomen in vruchten, of uit een brouwsel van granen. Afhankelijk van de grondstof (granen, druiven, andere fruitsoorten) worden de verschillende alcoholische dranken opsplitst in drie groepen: bier, wijn en sterke (gedistilleerde) dranken.
Volledig antwoord bekijken

Hoe werkt alcohol het snelst uit?

Ik heb alcohol gedronken. Na hoelang mag ik weer rijden? – Het duurt ongeveer 1,5 uur voordat een standaardglas alcohol uit je bloed is. Dus drink je tussen 6 en 7 uur ‘s avonds drie glazen wijn, dan is de alcohol om ongeveer half 11 uit je bloed. Hoelang het precies duurt, verschilt per persoon.

• Er bestaan geen speciale middelen om de afbraak van alcohol te versnellen.
• Ook slapen, douchen en water, cola of koffie drinken helpt niet om sneller alcohol af te breken.
• Dat betekent ook dat als je ‘s avonds laat stevig drinkt, je de volgende ochtend vaak nog te veel alcohol in je bloed hebt om te mogen rijden.

Het is altijd beter om helemaal niet te drinken als je moet rijden. De kans op een ongeluk neemt al toe als je een klein beetje alcohol in je bloed hebt. Zoek dus naar alternatieven om veilig thuis te komen:

Regel een taxi, pak de trein of bus. Tip: zet ruim voordat de bus of trein gaat een wekker als herinnering.Zorg dat je een Bob hebt of bent.Laat je ophalen door een vriend of familielid die niet gedronken heeft.Regel van tevoren al een slaapplaats als je weet dat je gaat drinken.

Volledig antwoord bekijken

Wat gebeurt er als je ethanol drinkt?

Pure alcohol (vaak te krijgen in alcohol 90%) drinken is gevaarlijk. Je kan door de grote hoeveelheid alcohol je slokdarm en maag beschadigen omdat het het slijmvlies aantast. Verder kan je er een alcoholvergiftiging door krijgen. Pure alcohol is voor ontsmetting van wonden of om schoon te maken en niet voor inwendig gebruik. Heb je gevonden wat je zocht? Ja Nee

Bekijk alle veelgestelde vragen

Volledig antwoord bekijken

Wat is het verschil tussen alcohol en ethanol?

Wat is alcohol nu precies? – De alcohol in dranken wordt ethanol (ethylalcohol) genoemd. Het wordt gemaakt wanneer gist de suikers in granen, fruit en groenten fermenteert. Zo wordt wijn gemaakt van de suiker in druiven en wodka wordt gemaakt van de suiker in aardappelen.

1. Pure ethanol is een brandbare, kleurloze vloeistof met een kookpunt van 78,5 ° C,
2. Door zijn lage smeltpunt van -114,5 ° C kan het worden gebruikt in antivriesproducten.
3. Vanuit een scheikundige blik is alcohol organische moleculen die zijn samengesteld uit koolstof ( C ), zuurstof ( O ) en waterstof ( H ) – atomen,

Zie afbeelding hieronder de verbinding van alcohol. Wanneer men het over alcohol heeft bedoeld men over het algemeen ethanol (alcohol).
Volledig antwoord bekijken

Kun je koken met alcoholvrije wijn?

7. KOKEN MET ALCOHOLVRIJE WIJN – ‘I always cook with wine, sometimes I even add it to the food.’ – W.C. Fields. Een welbekend gezegde, en vaak ook heel lekker! Koken kan heel goed met alcoholvrije wijn, en, je hoeft niet te wachten tot de alcohol is verdampt. Benieuwd naar een aantal recepten? We delen ze
Volledig antwoord bekijken

Waarom wijn in gerechten?

In onze wine learn blogs beantwoorden wij jullie meest gestelde vragen! Deze keer: waarom wijn in eten? – Wijn heeft drie belangrijke toepassingen in de keuken – als marinade-ingrediënt, als kookvocht, en als smaakmaker in het eindgerecht. De functie van wijn in de keuken is het intensiveren, verbeteren en accentueren van de smaak en het aroma van voedsel.
Volledig antwoord bekijken

Hoeveel procent alcohol is halal?

Halal of Haram? De Islamitische spijswetten classificeren voedsel als halal (toegestaan) of haram (verboden). Alcohol wordt als haram beschouwd, maar ook al bevat kombucha alcohol, het wordt toch als halal geclassificeerd. In de war? Laat ons wat licht werpen op deze devote materie.

Is Yugen halal? Ondanks het feit dat kombucha een zeer lage hoeveelheid alcohol bevat, beschouwen moslims kombucha als halal omdat de alcohol ontstaat als bijproduct in het fermentatieproces van de thee. Dit is een volkomen natuurlijk proces waarbij zo’n kleine hoeveelheid alcohol vrijkomt dat het niet bedwelmend zou zijn.

Dus, bevat Yugen Kombucha alcohol? Ja, maar slechts 0,3%. Is dit halal? Ja, want in 2015 werd een fatwa (niet-bindend juridisch advies over een punt van de islamitische wet) aangenomen die de consumptie van alcoholarme en alcoholvrije dranken toestaat, zolang ze 0,5% of minder alcohol bevatten.
Volledig antwoord bekijken

Hoe neutraliseer je alcohol?

De afbraak van alcohol kan helaas niet versneld worden. Niet door koffie, niet door veel bewegen, niet door een koude douche en niet door een wandeling in de frisse lucht en ook niet door vitamines. Alcohol wordt afgebroken door de lever. De lever doet 1 tot 1,5 uur over de afbraak van 1 standaardglas alcohol.

1. Als je 8 glazen drinkt, is de lever dus 8 tot 12 uur bezig om de alcohol af te breken.
2. Als je ‘s avonds veel gedronken hebt is het dus mogelijk dat je de volgende ochtend nog alcohol in je lichaam hebt.
3. Dit heeft invloed op je rijgedrag.
4. De enige stof die van invloed is op de afbraak is fructose.
5. Een injectie met een grote hoeveelheid zou enig effect hebben.

De stof kan alleen onder medisch toezicht toegediend worden. Koolhydraatrijk voedsel kan de opname van alcohol vertragen. Spierarbeid of dansen kan ook helpen om het promillage iets te verlagen. Versie: augustus 2019
Volledig antwoord bekijken

Hoe lang blijf je alcohol ruiken?

Over het algemeen kun je stellen dat alcohol te ruiken is zolang het afbraakproces aan de gang is. Een standaardglas alcohol heeft ongeveer anderhalf uur nodig om afgebroken te worden. Dus wanneer men één glas alcohol gedronken heeft, zou men dit in principe binnen de anderhalf nog kunnen ruiken.
Volledig antwoord bekijken

Hoe stiekem alcohol meenemen?

Het internet staat vol manisch briljante manieren om drank mee te smokkelen. Zo is er een bh die je vol kunt gieten met wijn. Via een slangetje kun je je cupmaat kleiner drinken. Of je kunt een fles in je haar stoppen: lijkt het net of je een dikke staart hebt.
Volledig antwoord bekijken

Wat verdampt eerst water of alcohol?

Dat betekent dat de drank wordt verhit, waarbij alcohol eerder verdampt dan water. Men vangt die alcoholdampen op en laat ze weer tot vloeistof afkoelen. Hierdoor stijgt het alcoholpercentage van de drank gevoelig.
Volledig antwoord bekijken

Wat verdampt eerder water of alcohol?

Sterke drank/gedistilleerd – Als men een alcoholische drank wil produceren met een hoger percentage, dan moet je alcoholhoudende drank distilleren. Dat is eenvoudig te doen, omdat alcohol bij verhitting eerder verdampt dan water. Men verhit de alcoholische drank, vangt de verdampte alcohol op en laat deze weer afkoelen. Zo ontstaat er een vloeistof met een hoger alcoholpercentage.
Volledig antwoord bekijken

Kan alcohol verdampen in fles?

Als je een glas met water enige tijd laat staan verdampt het water. Het glas wordt langzaam minder vol. Water kookt bij 100 graden, maar bij lagere temperatuur vindt ook verdampingplaats. (zie bron) Het zelfde geldt voor alcohol. Een glas gevuld met alcohol wordt ook langzaam minder vol.

1. Het verdampen van alcohol gaat wat sneller dan het verdampen van water omdat alcohol een lager kookpunt heeft dan water.
2. In een fles wijn zit circa 88 procent water en 12 procent alcohol.
3. Als de fles open blijft staan dan zullen water en alcohol verdampen.
4. Er zal meer alcohol verdampen dan water door het lagere kookpunt.

Het antwoordt op je vraag is dus”ja” maar het duurt lang omdat de opening van de fles maar klein is. Boven de vloeistof in de fles is er bovendien geen turbulentie (wind) zodat de gasvormige alcohol niet snel wordt afgevoerd.
Volledig antwoord bekijken

Wat verdampt sneller water of alcohol?

We kunnen dingen doen afkoelen door te blazen. Maar uitgeademde lucht is toch warm? Hoe zit dat? We kunnen dingen doen afkoelen door te blazen. Maar uitgeademde lucht is toch warm? Hoe zit dat? Het is algemeen bekend dat we ijskoude handen met onze warme adem weer op een draaglijke temperatuur kunnen brengen.

1. Maar lang niet iedereen gelooft dat we hete vloeistoffen kunnen doen afkoelen door erop te blazen.
2. Veel mensen beschouwen het slechts als een ritueel, dat er alleen maar toe dient dat we iets te doen hebben terwijl we wachten tot de vloeistof vanzelf afkoelt.
3. We weten uit ervaring dat warme lucht niet veel energie bevat.

In de sauna kunnen we luchttemperaturen van 90 graden Celsius zonder grote problemen verdragen, terwijl het ondenkbaar is dat we in een bad zouden gaan zitten met water van exact dezelfde temperatuur. Dat komt doordat water een veel grotere warmtecapaciteit heeft dan lucht en warmte veel beter geleidt.

Zou dat misschien de reden zijn waarom we intuïtief twijfelen aan het koelende effect van blazen? Energie in waterdamp Aan de andere kant kennen we ook allemaal het alledaagse verschijnsel dat, wanneer de rug van de hand vochtig is en we eroverheen blazen (bij voorkeur horizontaal), de hand plotseling afkoelt.

En dat ondanks het feit dat onze adem warm is! En als we de hand bevochtigen met parfum of alcohol, hoeven we hem alleen maar een beetje heen en weer te bewegen om de afkoeling te voelen. Heeft dat misschien met de verdamping te maken? Het is een feit dat alcohol veel sneller verdampt dan water.

1. Dat betekent echter ook dat de alcohol meer energie moet onttrekken aan de omgeving – in dit geval voornamelijk de rug van de hand.
2. Want, zoals we hierboven al constateerden: in de lucht valt niet veel energie te halen, als gevolg van zijn geringe warmtecapaciteit.
3. Wanneer we transpireren, onttrekt het verdampende vocht energie aan de huid Bij een glas hete thee, die geleidelijk verdampt, gebeurt iets soortgelijks als bij de vochtige hand.

De opstijgende hete waterdamp voert een relatief groot deel van de energie met zich mee. De damp bevat namelijk niet alleen de thermische energie die eraan is toegevoegd toen het theewater werd verhit tot 100 graden Celsius, maar ook nog de verdampingsenergie die hij heeft opgenomen om te kunnen overgaan van de vloeibare in de gasvormige aggregatietoestand.

1. Het is gemakkelijk in te zien dat laatstgenoemde vorm van energie een aanzienlijke bijdrage levert.
2. Per slot van rekening blijft de temperatuur van het water, wanneer het eenmaal kookt, constant 100 graden, zodat de aanhoudende energietoevoer van de gaspit of het elektrische kookplaatje alleen nog maar bijdraagt tot de verdamping.

En aangezien het veel langer duurt om een bepaalde hoeveelheid water te doen verdampen dan om diezelfde hoeveelheid aan de kook te brengen, moet de verdampingsenergie dus navenant groter zijn. Dat blijkt ook in de praktijk. Het is bekend dat zelfs een zeer kortstondige aanraking met hete waterdamp tot ernstige brandwonden kan leiden – nog ernstiger dan bij contact met kokend water! Want in het geval van waterdamp geeft het condenserende water niet alleen zijn thermische energie af, maar ook de weer vrijkomende verdampingsenergie.

1. De boven de thee opstijgende waterdamp verdwijnt niet volledig.
2. Een deel ervan condenseert, wanneer het in contact komt met de koude omgevingslucht, meteen weer tot nevelslierten.
3. Boven de thee vormt zich dus een laag vrijwel verzadigde waterdamp die het tempo van de verdamping sterk reduceert.
4. Als we nu de wasem en de ‘mistflarden’ boven de thee wegblazen, neemt de verdampingssnelheid weer toe – en daardoor koelt ook de thee sneller af.

Blazen helpt dus. Maar in welke mate? Om daar achter te komen heb ik een paar eenvoudige experimenten uitgevoerd die iedereen thuis kan nadoen. Ik vulde twee identieke glazen met dezelfde hoeveelheid kokend water en liet ze in dezelfde omgeving afkoelen.

Het enige verschil was dat ik boven een van beide glazen voortdurend de wasem wegblies met een föhn. Vervolgens mat ik met een gevoelige weegschaal hoeveel water er was verdampt. En wat bleek? Na tien minuten had het met de haardroger gekoelde water ruim dertig procent meer massa verloren dan het water in het andere glas.

Ook was de temperatuur ongeveer dertig procent meer gedaald. De rol van lucht Uit de hoeveelheid water die was verdwenen berekende ik de energie-afname die op grond van alleen de verdamping te verwachten was. Als je de gewichtsvermindering van het water vermenigvuldigt met de hoeveelheid energie die nodig is om een gram water te doen verdampen, krijg je de corresponderende energie-afname.

1. En als we er voor het gemak even vanuit gaan dat die energie onttrokken is aan het hete water, kunnen we zo bepalen hoeveel de temperatuur gedaald moet zijn.
2. Het bleek echter dat de op deze manier berekende temperatuurdaling in beide gevallen kleiner was dan de daling die daadwerkelijk optrad.
3. Daaruit kunnen we concluderen dat de omgevingslucht toch een meetbaar deel van de energie opneemt – en blijkbaar des te meer naarmate we er door te blazen voor zorgen dat de zo verwarmde lucht voortdurend wordt vervangen door koelere lucht.

Blazen bevordert dus niet alleen de verdamping, maar ook het warmtetransport tussen het hete water en de lucht. Dat verdamping tot afkoeling leidt, kunnen we vaak in het dagelijks leven waarnemen. Wanneer we transpireren, koelt het op de huid verdampende vocht ons lichaam af, en we gebruiken ventilators om dat effect te versterken.

1. Weliswaar verbruiken die apparaten energie, waardoor het iets warmer wordt in de kamer, maar die temperatuurstijging is verwaarloosbaar klein.
2. En al voor de uitvinding van de koelkast (die overigens ook werkt volgens het principe van afkoeling door verdamping) beschreef de Oostenrijkse schrijver Adalbert Stifter (1805-1868) hoe hij zijn wijn koelde: ‘Het glas wordt in een bak gezet die met luchtig textiel is bekleed, waarna het textiel wordt bevochtigd met een zeer dunne vloeistof die ether heet en die ik altijd in een klein flesje bij mij draag.

Deze vloeistof verdampt razendsnel en produceert daarbij zoveel koude dat de wijn afkoelt en zo koud wordt alsof hij regelrecht uit de kelder komt – sterker nog: alsof ik hem in ijs had gezet.’ ‘Alsof’ is eigenlijk nog te zwak uitgedrukt, want met behulp van ether kun je water daadwerkelijk doen bevriezen.

• Als we een met ether gevulde platte schaal in een plasje water zetten en eroverheen blazen, vriest de schaal aan het water vast.
• De achterliggende natuurkundige mechanismen die ertoe leiden dat we soep of thee kunnen afkoelen door te blazen, springen niet direct in het oog.
• Per slot van rekening is de waterdamp praktisch onzichtbaar, de hoeveelheid water die verdampt is gering en de complexe interacties tussen luchtbewegingen, verdamping en warmtetransport zijn niet zo gemakkelijk te doorgronden.

Maar het effect is onloochenbaar.
Volledig antwoord bekijken